Kwanaki 5 Ya rage, Kasa da Rabin Alhazan Najeriya ne suka Tashi
Kwanaki kadan da fara aikin hajjin bana, ana fargabar cewa dubban alhazan Najeriya na iya rasa aikin hajjin,
Ya zuwa lokacin gabatar da wannan rahoto, an kwashe kasa da rabin alhazan Najeriya 43,000 daga Najeriya.
Alkaluman da hukumar ta NAHCON ta fitar ta ce, an kwaso alhazai 19,764 daga jihohi 23 da kuma na sojojin kasa. Jihohin Kano da Kaduna da ke da yawan alhazai har yanzu da yawa daga cikinsu suna jiran tashin jirgin.
Ya zuwa jiya, an kwashe alhazan Kaduna 1,593 daga cikin 2,491. Yayin da a Kano, maniyyata 399 ne kacal daga cikin 2,229 da aka baiwa jihar aka kwashe.
Hukumomin Saudiyya sun ce dole ne dukkan maniyyatan su isa zuwa ranar 3 ga watan Yuli da karfe 23:59 na rana.
Kimanin alhazai 3,000 ne na masu gudanar da yawon shakatawa masu lasisi, wadanda suka yi ajiya a asusun baitul mali na hukumar alhazai ta kasa (NAHCON) dake zaune a babban bankin Najeriya, amma har yanzu ba a ba su asusun ajiyar su a kasar Saudiyya ba, domin ba su damar gudanar da matsugunin su. Makkah da Madina da biyan wasu ayyuka, na iya rasa aikin hajjin bana.
Ana cikin haka ne NAHCON ta ce ba za a iya aiwatar da tayin na karin guraban da Saudiyya ta yi wa Najeriya alkawari ba.
Wasu ma’aikatan aikin hajjin sun ce bayan sun biya kimanin Naira miliyan 1.3 don ci gaba da zuwa kasar Saudiyya, har yanzu ba a biya su kudaden ba a asusun ajiyarsu na kasar Saudiyya.
Daga cikin kujerun 43,008 da Saudiyya ta baiwa Najeriya, 9,032 an ware su ne ga masu gudanar da yawon shakatawa masu lasisi a karkashin kungiyar masu gudanar da aikin Hajji da Umrah ta Najeriya.
Daga cikin adadi, an baiwa ma’aikata 176 kujeru 50 da aka biya kafin su biya Naira miliyan 1.3 ga kowane mahajjaci don ci gaba da tafiya zuwa masu ba da sabis (Muasassah) a Saudi Arabiya.
Asusun ya kunshi wasu sassa na kudin aikin hajjin da suka hada da masaukin otal, ciyar da abinci a Minna, Arafa da kuma zirga-zirgar gida.
Daya daga cikin masu yawon bude ido da abin ya shafa ya ce kowanne daga cikin masu gudanar da yawon bude ido ya aika da kimanin N55m wanda ya kai sama da N10bn.
Ya ce a lokacin da NAHCON ta karbo asusu nasu, jami’an yawon bude ido 61 ba su samu sanarwa ba, inda ya ce idan har ba a samu kudin ba, ba za a iya aiwatar da biza da sauran tsare-tsare ba.
“Kamar yadda nake magana da ku, har yanzu suna ganawa, da yawa daga cikinmu ba a basu lamuni ba kuma za a rufe filayen saukar jiragen sama na Madina da Makka a wannan makon.
“Biyu daga cikin mambobinmu sun ruguje sakamakon haka; yayin da wasu ke kwance a asibiti sakamakon cutar hawan jini da fargabar cin bashi domin galibin ma’aikata sun yi batan jiragensu saboda mun yi jigilar jirage da aka tsara kuma idan muna son canja jirgin sai mu biya kudi Naira 200,000 kan mutum daya. ” in ji shi.
Ana ci gaba da gudanar da taro har zuwa lokacin da ake tattaunawa a jiya; yayin da wani jami’in hukumar ta NAHCON ya ce ana kan warware matsalar kudaden da ake turawa.
Mahajjatan da suka nufa sun yi zanga-zanga a Kano
A jiya ne mahajjata da dama suka yi zanga-zanga a Kano kan rashin raba musu kujera duk da sun kammala biyansu.
Sun kasance a babban ofishin bankin Jaiz wanda ke gudanar da biyansu ta tsarin tanadin aikin Hajji da kuma ofishin hukumar alhazai ta jihar Kano.
Masu zanga-zangar wadanda adadinsu ya kai 284, sun ce sun kadu matuka da gano cewa bayan kammala biyan su, babu wata kujera da aka tanadar musu, ganin cewa wasu daga cikinsu sun fara shirin ceto ne a shekarar 2019.
Shugaban masu zanga-zangar, Hassan Zakari, ya yi zargin cewa hukumar alhazan jihar ba ta zo da su ba.
Majiyoyi sun shaida wa Aminiya cewa an aika sunayen maniyyatan da suka yi niyya zuwa hukumar alhazai ta jihar kuma an rubuta su ba tare da wani kaso ba a bana saboda karancin ramukan da aka ware musu.
Fatima Abdullahi da ke unguwar Tamburawa a karamar hukumar Dawakin Kudu, ta ce an ce ta mayar da jakarta da kakinta da yammacin ranar Litinin.
Shi ma da yake mayar da martani, Babban Sakataren Hukumar Alhazai ta Kano, Muhammad Abba Dambatta, ya ce hukumar na yin duk mai yiwuwa don ganin an shawo kan matsalar, inda ya ce ba a ware a bana ga wadanda ke kan shirin tanadi, musamman na bankin Jaiz.
“Mun samu jimillar kason 2,229 kuma muna da maniyyata kusan 2,500 a karkashin shirin tanadin aikin hajji wanda ya zarce adadin da aka ba mu,” inji shi.
‘An yi watsi da bukatar da NAHCON ta yi na neman karin gurbi’
Hukumar NAHCON ta tabbatar da cewa an ki amincewa da bukatar da ta yi na neman karin mukamai daga kasar Saudiyya.
Mai magana da yawun hukumar, Fatima Sanda Usara, a cikin wata sanarwa da ta fitar, ta ce kwamishinan ayyuka na NAHCON, Abdullahi Magaji Hardawa ya jagoranci wata tawaga don aiwatar da tayin, amma daga karshe ma’aikatar Hajji da Umrah ta ki amincewa da hakan.
Ta ce ba a amince da bukatar a sa wasu daga cikin jami’an da suka haura shekaru 65 su yi tafiya ba saboda gogewar da suka yi a aikin hajji.
A cewarta, aikin hajjin Najeriya ya rage da kashi 43,008 na farko.
Ta ce hukumar ta NAHCON ta nemi fahimtar wadanda abin ya shafa.
“Hakika, Alhaji Zikrullah Kunle Hassan, shugaban hukumar NAHCON da sauran jami’an hukumar NAHCON, sun yi iya kokarinsu wajen ganin an raba ramukan bisa adalci. Sai dai tun da farko a bayyane yake cewa ba duk wanda ya cancanta ne zai je aikin Hajjin bana ba saboda karancin guraben da aka ware.”
Ta ce “Hukumar tana sane da ta da hankalin jama’arta, har da hukumomin jin dadin alhazai na jihohi, masu biyan kudin aikin Hajji, da masu gudanar da yawon bude ido, har da ma’aikatanta su ma. Sanarwar ta kara da cewa hukumar ta NAHCON ta jajanta musu ne saboda ba ta ware wata kungiya wajen rabon kujerun aikin hajjin da ake da su ba, amma ba shakka ba duka ne za su yi nasara ba, domin hukumar tana aiki ne a kan iyakokin da ake da su.
Tare da ci gaban, yawancin masu gudanar da balaguro, waɗanda aka fara ba su kusan 80 zuwa 100, za a bar su tare da raguwa duk da yin shiri da wasu kamfanonin jiragen sama da masu ba da sabis a Saudi Arabiya.
Wani mai ruwa da tsaki a aikin hajjin da ya zanta da wakilinmu ya ce: “Da yawa daga cikin ma’aikatan da suka yi rajista da kamfanonin jiragen sama za su fuskanci asara mai yawa saboda ramukan da aka ware wa masu gudanar da yawon bude ido an rage musu yawa yayin da suke biyan wasu ayyuka. ”
Manajan Daraktan Hukumar Al-Qibla International Services, Abdulfatah Abdulmojeed, ya ce ci gaban ya zo da tsadar gaske ga masu gudanar da aiki ta fuskar masauki da kuma jigilar jirage da ba za a mayar da su ba.
Ya ce: “Haka ya faru kuma NAHCON ma ta yi iya kokarinta. Abin da mutum zai yi tsammani shi ne, maimakon a ba da kasafi cikin jira, da sun ba da ainihin lambar. “
CSO ta nemi a binciki aikin hajjin bana
A halin da ake ciki, kungiyar farar hula ta Independent Hajj Reporters da ke sa ido kan ayyukan hajji da umrah, ta bukaci NAHCON da hukumomin yaki da cin hanci da rashawa da su binciki zargin da ake yi na almundahana da kujerun aikin hajjin 2002 a fadin kasar nan.
A cikin wata sanarwa da ta fitar, ta ce ta samu korafe-korafe da dama daga masu niyyar zuwa aikin hajjin cewa wasu jami’ai a fadin jihohin kasar nan sun hada baki da wasu da ke wajen aikin hajjin domin sayar da kujeru ga maniyyatan da ke da niyyar siyan kujeru a kowane farashi.